Kronika Bitwy nad Bzurą

26 Dywizji Piechoty Armii Pomorze od 12 do 16 IX 1939 r.

 

UROCZYSTOŚŒCI ZWIĄZANE Z OBCHODAMI 71-EJ ROCZNICY BITWY NAD BZURĄ

I 90.  ROCZNICY UTWORZENIA 26 DYWIZJI PIECHOTY

W KOZŁOWIE SZLACHECKIM.

W dniu 14 wrzeœnia 1939 roku 10 i 37 pułk piechoty z 26 dywizji piechoty armii POMORZE forsowały Bzurę na odcinku od Kozłowa Szlacheckiego do Kompiny. Natarcie to miało dramatyczny przebieg w końcowej fazie. Pomiędzy Kozłowem a Kompiną poległo ok. 1000 polskich żołnierzy, wielu w nurcie Bzury zostało na zawsze.

Zastanawiałem się w jaki sposób oddać hołd tym żołnierzom. Narodziła się myœśl aby zorganizować spływ kajakowy na odcinku Bzury od Kompiny do Kozłowa Szlacheckiego. Na zebraniu Stowarzyszenia Tradycji 26 Skierniewickiej Dywizji Piechoty zaprezentowałem swoją myśœl o spływie kajakowym. Propozycja została przyjęta a nawet rozszerzona o: rajd rowerowy organizowany przez PTTK Łowicz i rekonstrukcję forsowania Bzury w Kozłowie Szlacheckim.

Stowarzyszenie Tradycji 26 Skierniewickiej Dywizji Piechoty nadało tej uroczystoœci charakter obchodów 71 rocznicy bitwy nad Bzurą i 90 rocznicy utworzenia 26 dywizji piechoty, jako współorganizatorów zaprosiło wójtów gminy Nieborów i Nowa Sucha. Honorowy patronat objęły starostwa: sochaczewskie, kutnowskie, skierniewickie i łowickie.

Uroczystoœć zaplanowano na 11 wrzeœnia 2010 roku, rozpoczęła się na cmentarzu wojennym w Kompinie na który przybyli zaproszeni goœście, uczestnicy spływu kajakowego, orkiestra dęta „Clonovia”, grupy rekonstrukcyjne oraz uczestnicy rajdu rowerowego organizowanego przez PTTK Łowicz. Orkiestra dęta „Clonovia” odegrała hymn państwowy, proboszcz parafii Kompina ks. Bogdan Zatorski odmówił modlitwę za poległych, wójt gminy Nieborów powitał zaproszonych goœści po czym nastąpiło złożenie kwiatów przez delegacje i zapalenie zniczy.

Następnie nastąpił przemarsz z cmentarza nad Bzurę (ok. 500 m.) na czele pochodu był niesiony transparent „”Spływ kajakowy szlakiem bitwy 26 dywizji piechoty. Kompina –- Kozłów Szlachecki”” koło koœścioła zatrzymano się i ks. Bogdan Zatorski przedstawił historię walk o Kompinę we wrzeœniu 1939 roku.

Po dojśœciu nad Bzurę, w spływie kajakowym wzięła udział młodzież szkolna ze szkół, których patroni są związani z bitwą nad Bzurą i 26 dywizją piechoty. Po spuszczeniu kajaków na rzekę rajd rowerowy wystartował w kierunku Kozłowa Szlacheckiego, odwiedzając po drodze kwaterę wojenną w Kocierzewie i Miejsce Pamięci w Nowym Dębsku. Pozostali uczestnicy uroczystośœci udali się w kierunku Kozłowa Szlacheckiego.

W Kozłowie Szlacheckim w remizie OSP, Muzeum Czynu Zbrojnego z Lipiec Reymontowskich p. ppłk J. Murgrabiego urządziło wystawę eksponatów związanych z 26 dywizją piechoty. Wokół remizy OSP żandarmeria wojskowa z Mińska Maz. wystawiła współczesny sprzęt bojowy.

Na cmentarzu w Kozłowie Szlacheckim na zbiorowej mogile żołnierzy poległych w bitwie nad Bzurą zostały złożone kwiaty przez delegacje zaproszonych goœści, trębacz z „Clonovii” zagrał „Œ”Śpij żołnierzu”.” Następnie została odprawiona uroczysta Msza œśw. w koœściele p.w. œŚw. Mikołaja w Kozłowie Szlacheckim za poległych żołnierzy przy asyœcie pocztów sztandarowych, harcerzy i grup rekonstrukcyjnych w historycznych mundurach z 1939 roku. Piękną homilię nawiązującą do wydarzeń na naszej ziemi we wrzeœniu 1939 roku wygłosił ks. Bogdan Zatorski. Oprawę muzyczną Mszy œśw. wykonała orkiestra dęta „Clonovia” z Klonowca.

Po Mszy œw. nastąpił przemarsz nad Bzurę (ok. 300m), tam dopłynęli już uczestnicy spływu kajakowego i dojechali uczestnicy rajdu rowerowego.

Dla uczestników spływu kajakowego i rajdu rowerowego został przeze mnie przygotowany i przeprowadzony konkurs z nagrodami z wiedzy o 26 dywizji piechoty. Celem tego konkursu było zachęcenie młodzieży do zapoznania się z historią patronów ich szkół.

Na koniec została wykonana rekonstrukcja forsowania Bzury w wykonaniu Grup Rekonstrukcji Historycznej –18 pułk piechoty z Sochaczewa, 37 pułk piechoty z Kutna i 10 pułk piechoty z Łowicza. Po stronie niemieckiej – Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej „Żelazny Orzeł” z Łodzi. Grupy Rekonstrukcji Historycznej wystąpiły w mundurach z 1939. Armaty, karabiny, ckm, wóz bojowy i sprzęt łącznoœci również były z tamtego okresu.

Stowarzyszenie Tradycji 26 Dywizji Piechoty ze Skierniewic i Społeczny Komitet dla upamiętnienia bitwy 26 Dywizji Piechoty w 1939 r. z Kozłowa Szlacheckiego zorganizowali poczęstunek grochówką żołnierską i kiełbaskami z rusztu znad ogniska.